آلیاژ های زودگداز به سبب نقاط ذوب به نسبت پایینشان به این نام شناخته می شوند. فلزات عمده در این گروه: سرب، قلع و آلیاژ های آنها هستند.
آلیاژ زود گداز : سرب
سرب دارای خواصی مانند چگالی بالا، مقاومت به خوردگی ( به لحاظ اینکه اکسید سرب پایداری در سطح آن تشکیل می دهد تا از سطح محافظت کند)، نرمی، استحکام کم، انعطاف پذیری و کار پذیری خوب است.
با آلیاژ سازی آن با عناصر گوناگون، (مانند آنتیموان و قلع )، خواص مورد نظر سرب تقویت می شود و آن را برای استفاده در لوله سازی، لوله خرطومی، آلیاژهای یاتاقان، غلاف کابل، سقف کشی و باطری های سربی – اسیدی مناسب می کند.
آلیاژ زودگداز سرب برای جذب صدا و لرزش، حفاظ برای جلوگیری از تشعشات اشعه X، مهمات، به عنوان وزنه و در صنایع شیمیایی نیز استفاده می شود.
تاریخچه استفاده از سرب
قدیمی ترین آثار هنری سربی در حدود ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد ساخته شده است. لوله های سربی توسط رومیان در حمام های رومی در باس انگلستان، دو هزار سال پیش نصب شده و هنوز استفاده می شود.
سرب به عنوان عنصری آلیاژی در لحیم ها، فولاد ها و آلیاژ های مس نیز استفاده می شود. همچنین استحکام به خوردگی و قابلیت ماشینکاری را بالا می برد.
کاربرد دیگر سرب استفاده از آن به عنوان روانکار در عملیات شکل دهی فلزات گرم است. اما به سبب سمی بودن آن، آلودگی محیط زیست با سرب ( که موجب مسمومیت سربی می شود ) نگرانی عمده ای است.
روی :
روی که به رنگ سفید متمایل به آبی است، چهارمین فلز پر استفاده صنعتی بعد از آهن، آلومینیوم و مس محسوب می شود. هر چند روی قرن ها پیش ساخته شده ولی تا قرن هجدهم مورد مطالعه قرار نگرفته بود.
این فلز دو استفاده عمده دارد: برای گالوانیزه کردن ورق و مفتول آهنی و فولادی و همچنین به عنوان یک پایه آلیاژ برای ریخته گری کاربرد دارد.
در گالوانیزه کردن، روی به عنوان یک آند عمل می کند و فولاد (کاتد) را چنانچه خراش یا سوراخی در پوشش آن بر اثر حملات خوردگی در سطح آن ایجاد شود محافظت می کند.
استفاده عمده دیگر از روی سازه ای است ولی روی خالص به ندرت برای این منظور به کار می رود. عناصر آلیاژی عمده در آلیاژ های پایه روی عبارتند از : آلومینیوم، مس و منیزیم؛
این عناصر به فلز استحکام می بخشد و کنترل ابعادی آن را هنگام ریخته گری میسر می سازد. کاربرد دیگر از روی در آلیاژ های سوپر پلاستیک ( به دلیل ظرفیت تغییر شکل زیاد بدون گسست آنها ) است.
قلع :
قلع گرچه در مقادیر کم استفاده می شودولی فلزی با اهمیت است. استفاده گسترده قلع که فلزی سفید نقره ای و براق است، به عنوان پوشش محافظی روی ورق فولادی ( ترین پلیت ) است.
استحکام برشی پایین پوشش های قلعی زوی ورق فولادی، عملکرد عملکرد آن را در کشش عمیق و عملیات معمول پرسکاری اصلاح می کند.
اما بر خلاف فولادهای گالوانیزه، اگر این پوشش سوراخ شود، این فولاد است که خورده می شود.
دیدگاهتان را بنویسید